Emprazamento
O edificio sitúase nun lugar elevado á beira da actual estrada, nun espazo no que debeu existir unha antiga ermita da cál na actualidade se conserva un sepulcro adicado a San Wintila datado do S. IX. Posteriormente a esta ermita, erixíuse unha Igrexa románica, da que hoxe se conservan tan só os muros laterais da nave e o arco triunfal. Ademáis das sucesivas reformas (existen restos góticos así como unha reforma do s. XVII), o edificiu sufriu unha profunda remodelación no ano 1924, con motivo da construcción da estrada N-541, que significou o cambio de orientación da mesma. Aínda que na súa orixe, o templo respetaba a típica orientación litúrxica Leste-Oeste, na actualidade a ábsida atópase orientada cara o poñente, e a entrada principal cara o Leste.
Descripción
O van principal de acceso ábrese na fachada de levante e consiste nun arco apuntado e dobrado, Orixinalmente este arco correspondíase co arco triunfal que permitía o acceso ao presbiterio na zona absidal.
O arco apéase en columnas de fustes lisos, compostos cada un deles por catro semitambores, apoiados en baseas áticas
O capitel do lado esquerdo decora a súa cesta co emprego de follas de acanto apuntadas e finalizadas nunha bóla, mentres o seu homólogo ao lado dereito exhibe a representación de tres animais cuadrúpedos difíciles de interpretar, aínda que algún investigador quixo ver neles as figuras de tres osos, dous deles loitando.
O ábside e románico atópase na actualidade adosado ao muro oeste da cabeceira conservando a súa planta rectangular e o tellado a dúas augas.
O Sartego de San Wintila
No interior da nave, nun habitáculo delimitado por un arco apuntado, á dereita do altar, atópase un sartego de granito con forma trapezoidal, cunha cuberta en estola, cuxas dimensións son superiores ás da caixa de inhumación. O sartego está atribuído pola tradición popular e en base á súa inscrición a San Wintila. A peza dátase no ano 890 d. C.
Na cara frontal da caixa apréciase unha decoración a base de arcos que se repite aos pés. Na tapa o motivo decorativo é a estola con triplo baquetón central, así como unha cruz asturiana e unha esquemática representación figurada. Sobre unha das vertentes da cuberta empregouse unha decoración vexetal e nun lateral aparece unha inscrición gravada incompleta, na cal pode lerse un epitafio cunha fórmula habitual: hic reqviesc[i]t famuLus dei, é dicir, “aquí descansa o servo de Deus”.
Na vertente oposta consérvase un segundo epígrafe posterior pintado en caracteres negros que, a excepción do salmo final, considérase a transcrición libre do texto primitivo, no seu momento repenicado, que di o seguinte: hic requiescit servus dei wintiLa qui obit die 23 decembrs (sic) anno 890. Ao devandito epígrafe engadíuselle o seguinte salmo: pretiosa in conspectu Domini mors Sanctorum [ eius].
A Fonte de San Wintila
Aos pés da Igrexa, erixiuse en 1762 a popular fonte de San Wintila. Nela podemos observar restos arquitectónicos do antiguo templo románico. Entre eles, destaca a columna columna de estilo gótico cun capitel decorado con ornamentación vexetal. A columna da esquerda desapareceu nun momento indeterminado.
