CASTRO DE SAN TROCADO

As primeiras ocupacións no castro do Coto de Santrocado datan de momentos finais do Bronce Final e inicios da Idade do Ferro, alá polos séculos VII e VI a.C. De esta época proceden os restos de un fogar decorado aparecido no antecastro así como a punta “punta de lanza de bronce composta por unha folla lanceolada de nervo central e unha lingüeta con dúas perforacións dispostas en sentido lonxitudinal” (FARIÑA BUSTO e XUSTO RODRÍGUEZ). Estes autores tamén se refiren aos restos dun vaso carenado de tradición Alpiarça. 

Aínda que o castro fose datado entre os séculos VII e VI antes de Cristo, podemos supor que as ocupacións humanas son moi anteriores por aquelas terras, xa que se trata dun fito territorial, a máxima altura da contorna. Enlazaría esta primixenia ocupación coa estación paleolítica da Chaira, que se estudou na mesma ladeira occidental da citania de Lámbrica.

Sería posiblemente na época do Bronce cando se comezaron a realizar traballos mineiros metálicos nos arredores, ao sur do propio Santrocado (Laias, Razamonde) e nos montes de Xinzo e da Ermida e das Múas en Eiras, onde, asociados aos filóns de cuarzo, extraíase casiterita, un mineral de estaño, e ouro. Hai que recordar que o estaño forma parte da aleación do bronce, xunto co cobre, polo que estaríamos a falar dun mineral estratéxico naquela época, moi buscado polos pobos do ámbito mediterráneo. Non é necesario falar da importancia do ouro.

Nas inmediacións do alto do monte tamén se observaron indicios dalgún enterramento individual en pequeno dolmen ou cista, formado por laxas verticais que forman un edículo de planta rectangular orientado de leste a oeste. Non conserva a laxa horizontal ou superior. Este tipo de estruturas funerarias poden suporse da Idade do Bronce, anteriores, por tanto, ao castro propiamente dito.